Wnioski z analizy sytuacji szpitali powiatowych w połowie 2019 roku
Sytuacja w polskiej służbie zdrowia z każdym miesiącem staje się coraz trudniejsza. Najbliższa przyszłość niestety również nie napawa optymizmem. Sytuacja w większości szpitali powiatowych, ale też miejskich jest zła, na co składa się kilka czynników – wprowadzenie „sieci szpitali”, brak zapewnienia właściwego finansowania, brak negocjacji na poziomie centralnym kwestii podwyżek i warunków pracy dla poszczególnych grup zawodowych.
Sytuacja z całą pewnością wymaga konkretnych działań i rozwiązań, które poprzedzone zostaną rzeczową dyskusją. Właśnie dlatego 17 września w Warszawie odbyła się Ogólnopolska Konferencja Dotycząca Sytuacji Szpitali. Jej inicjatorami był Związek Powiatów Polskich oraz Ogólnopolski Związek Pracodawców Szpitali Powiatowych.
Aktualny stan rzeczy prowadzi w konsekwencji do niewydolności szpitali, co w swoim wystąpieniu podkreślał Andrzej Płonka, Prezes Zarządu Związku Powiatów Polskich.
Wnioski z analizy sytuacji szpitali powiatowych w połowie 2019 roku
Aktualna sytuacja szpitali powiatowych wymaga podjęcia szybkich i zdecydowanych działań. Można je pogrupować w ramach trzech horyzontów czasowych.
I. Natychmiastowego podjęcia wymagają działania zatrzymujące dalsze pogarszanie się i tak krytycznej sytuacji szpitali powiatowych.
1. Podniesienie obecnej wysokości ryczałtu doraźnie o 10%.
2. Konieczne jest przeprowadzenie rzetelnej wyceny świadczeń objętych ryczałtem i ustalenie nowej wysokości ryczałtu na rok 2020 i następne z uwzględnieniem:
1) podwyżki wynagrodzenia minimalnego i zmiany zasad jego naliczania poprzez wyłączenie dodatku stażowego;
2) wchłonięcia w wycenę świadczeń dotychczasowego strumienia środków NFZ przekazywanych na wynagrodzenia. Płatnik publiczny powinien finansować świadczenia, a nie konkretne pozycje wydatkowe.
II. Nie później niż w przyszłym roku należy podjąć działania organizacyjne racjonalizujące warunki realizacji świadczeń przez szpitale powiatowe.
1. Rząd powinien powstrzymać się od decydowania o skali podwyżek dla poszczególnych zawodów medycznych. W przypadku rzetelnej wyceny świadczeń nie będzie problemów z ustaleniem satysfakcjonującego poziomu wynagrodzeń bezpośrednio na poziomie lokalnym.
2. Należy dokonać przeglądu obecnych standardów zatrudnienia – nie tylko pod dyktando poszczególnych grup zawodowych, lecz w oparciu o zdrowy rozsądek. W warunkach braku pracowników na rynku pracy zbyt wysokie standardy prowadzą tylko i wyłącznie do nieracjonalnego podniesienia kosztów płacowych.
3. Konieczne jest podjęcie pilnych działań wpływających na wzrost liczby pracowników w poszczególnych zawodach medycznych. Tylko w taki sposób możliwe będzie ograniczenie nieuzasadnionych kosztów wynikających z rynku pracownika.
III. Opracowanie całościowej reformy systemu ochrony zdrowia, w ramach którego wszystkie poziomy zabezpieczenia usług medycznych działają w sposób sprawny i racjonalny. W szczególności warte jest rozważenia stworzenie mechanizmów koordynacji POZ na danym terenie przez właściwy szpital powiatowy.
Na wagę zmian należących do tej ostatniej grupy uwagę zwróciła dr Małgorzata Gałązka-Sobotka. Jej zdaniem narastające zadłużenie szpitali, jest konsekwencją wielu zjawisk, w tym w szczególności wysokiej dynamiki wzrostu wynagrodzeń, nie tylko w samym sektorze ochrony zdrowia, ale również całej gospodarce.
Dyskusja o sytuacji finansowej szpitali nie można być jednak prowadzona w oderwaniu od struktury, zakresu i skali prowadzonej działalności, efektywności wykorzystania zasobów i dostosowania profilu placówki do realnego zapotrzebowania na usługi zdrowotne, wyrażonego w mapach potrzeb zdrowotnych. Uwzględniając wyzwania epidemiologiczne i demograficzne, nakłady przeznaczane na ochronę zdrowia i deficyt kadr konieczne jest podjęcie zdecydowanych działań, mających na celu doprecyzowanie roli szpitali powiatowych w systemie zabezpieczenia zdrowotnego.
Mając na celu niwelowanie różnic w dostępności do świadczeń i maksymalizację wyniku zdrowotnego wydaje się, że szpitale powiatowe powinny stanowić ważny podmiot w zintegrowanym modelu podstawowego zabezpieczenia zdrowotnego (PZZ). W tym celu ich kluczowe działania powinny być skoncentrowane na:
• integracji z POZ w zakresie prewencji i profilaktyki;
• rozwoju ambulatoryjnej opieki specjalistycznej;
• rozwoju centrów szybkiej diagnostyki, leczenia zachowawczego i zabiegowego realizowanego przede wszystkim w trybie jednodniowym;
• zwiększaniu liczby łóżek długoterminowych, kosztem łóżek krótkoterminowych;
• rozwoju świadczeń z zakresu rehabilitacji;
• rozwoju we współpracy z POZ form opieki domowej;
• rozwoju oddziałów specjalistycznych zgodnie z mapami potrzeb zdrowotnych, w zakresach umożliwiających świadczenie usług dla mieszkańców kilku sąsiednich powiatów (specjalizacja subregionalna).
W procesie tym niezbędne jest zabezpieczenie odpowiednich narzędzi prawnych, technicznych, finansowych i organizacyjnych. Bez wątpienia ważnym elementem procesu modernizacji i restrukturyzacji polskich szpitali jest odpowiednie wsparcie polityczne.
Więcej informacji znajdą Państwo na stronie internetowej Związku Powiatów Polskich:
Artykuł o ogólnopolskiej konferencji poświęconej sytuacji w służbie zdrowia
Szpitale powiatowe toną w długach. Echa z konferencji w głównym wydaniu Wiadomości PolsatNews
Rządowe dotacje nie pomagają. Sytuacja szpitali powiatowych w głównym wydaniu Faktów TVN
- autor: Związek Powiatów Polskich