Geneza

  • Jean Henri Dunant

 Jean Henri Dunant (1828 – 1910)

 założyciel  Czerwonego Krzyża  i  inicjator Konwencji Genewskiej ,pierwszy w świecie laureat Pokojowej Nagrody Nobla przyznanej w 1901r. powiedział:

 „ wszyscy mogą w ten lub inny sposób,

 każdy w swojej dziedzinie i w miarę swych sił,

przyczynić się w jakimś stopniu  do […] szlachetnego dzieła”

 

Ustawa o publicznej służbie krwi w Polsce krwiodawstwo opiera się na dawcach honorowych, którzy nie otrzymują zapłaty  za oddaną krew dobrowolnie i bezinteresownie.

Pieczę nad krwiodawstwem roztacza publiczna służba krwi, która realizuje swoje zadania we współdziałaniu z Polskim Czerwonym Krzyżem  i organizacjami honorowych dawców krwi.

Krwiodawstwo to  oddawanie krwi przez osoby zdrowe na rzecz osób potrzebujących krwi lub jej składników. Odbiorcami są szpitale, kliniki oraz instytuty dokonujące skomplikowanych operacji, przeszczepów i innych zabiegów, do przeprowadzenia których krew jest niezbędna.

Główny akt prawny dotyczący  krwiodawstwa i krwiolecznictwa  to  USTAWA z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi. Ustawa została znowelizowana  20 maja 2016r. i obowiązuje od  11 września 2016r. Do chwili spotkania  Minister Zdrowia  wydał  14  aktów wykonawczych, w tym 9 bezpośrednio  dotyczących HDK, wśród nich rozporządzenia  wprowadzające nowe wzory odznak i legitymacji wydawanych w związku  z honorowym dawstwem krwi oraz legitymacji i odznaki „Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu”.

Zgodnie z  zapisem ustawy jednostkami  organizacyjnymi  publicznej służby krwi są m.in. centra krwiodawstwa i krwiolecznictwa, w tym Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa (RCKiK) w Bydgoszczy. Cały system nadzoruje Minister Zdrowia, który koordynuje m.in.: działania związane z organizacją pobierania krwi i jej składników, preparatyką i zaopatrzeniem w krew i jej składniki. Część zadań wykonuje za pośrednictwem Narodowego Centrum Krwi, które  koordynuje  działalność w zakresie organizacji pobierania krwi, oddzielania jej składników oraz zaopatrzenia  w krew. Pobieranie krwi i oddzielanie jej składników jest dopuszczalne wyłącznie przez RCKiK po uzyskaniu akredytacji, a w zakresie pobierania krwi w celu wytwarzania produktów krwiopochodnych, po uzyskaniu zezwolenia Głównego Inspektora Farmaceutycznego. Krew pobierana jest od dawców krwi w Centrach Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa  i Oddziałach Terenowych. Centra te z kolei dzięki życzliwości przedstawicieli wielu instytucji organizują wyjazdowe akcje pobierania krwi na terenie całej Polski. W ten sposób możliwość oddania krwi mają te osoby, które z różnych przyczyn nie mogą przyjechać do RCKiK lub Oddziałów Terenowych.

Znowelizowana  w dniu 20 maja 2016r. ustawa o publicznej służbie krwi zapewnia wdrożenie do polskiego prawa przepisów dyrektyw Unii Europejskiej.  

Do ustawy włączono przepis zobowiązujący wszystkie centra krwiodawstwa i krwiolecznictwa do wprowadzenia systemu jakości  (proces będzie pod ścisłą kontrolą i odpowiadać będzie  wszystkim wymaganym normom oraz standardom, a każdy jego etap będzie opisany w określonej procedurze i będzie możliwy do zweryfikowania, składać się będzie z systemu zarządzania jakością i systemu zapewnienia jakości ).

 W ustawie dodano rozdział  "Czuwanie nad bezpieczeństwem krwi i jej składników", pełnego śledzenia drogi krwi i jej składników – od krwiodawcy do biorcy i na odwrót (system czuwania).  Centra będą miały również obowiązek wdrożyć system umożliwiający identyfikację każdej jednostki i składnika krwi oraz jej ostatecznego przeznaczenia. 

     Ustawa wprowadza podstawy prawne i regulacje odnoszące się do funkcjonowania systemu e-Krew, obowiązku prowadzenia systemu teleinformatycznego e-krew, który zawierał będzie informację o kandydatach i dawcach krwi (w tym dawcach rzadkich grup krwi) oraz informacje o niepożądanych zdarzeniach i reakcjach. System ma zostać wprowadzony do końca 2019r. Dane  przechowywane będą  przez 60 lat od dnia ostatniego wpisu i udostępniane PCK w celu  aktualizowania danych dotyczących osób odznaczonych.

      Wszystkie systemy gwarantują bezpieczeństwo wszystkim biorcom i dawcom krwi oraz wpływają na zachowanie odpowiedniego poziomu i standardu dla całego procesu krwiodawstwa i krwiolecznictwa – od momentu pobrania krwi od dawcy, po jej badania, preparatykę, przechowywanie, transport, wydawanie i przetoczenie biorcy krwi oraz jej składników.